Zonder noten of bladmuziek muziek maken voelt vaak als de meest natuurlijke manier: je speelt op gehoor, vertrouwend op gevoel en geheugen. Maar net als een appeltaart bakken zonder recept, mist het structuur. Ontdek waarom notatie meer is dan een hulpmiddel.
Het spelen op gehoor zonder een vorm van notatie voelt ook vaak als de meest natuurlijke manier van muziek maken. Je vertrouwt op je oren en je gevoel. Geen bladmuziek, geen akkoordschema voor je of ander notatiesysteem, gewoon jij en het instrument.
En weet je? Bij korte melodieën of een paar bekende liedjes die je de afgelopen periode op de radio hebt gehoord, werkt dat vaak prima.
Deze zing je mee zonder erbij na te denken. Maar er zit een keerzijde aan probeer datzelfde liedje eens helemaal uit je hoofd te zingen, zonder dat het op de achtergrond speelt. Grote kans dat je iets te vroeg of juist te laat klaar bent. En dat laat iets belangrijks zien: zelf muziek maken is niet écht hetzelfde…
Het lijkt erop… maar het is iets anders.
Je mist kleine details. Je vergeet stukjes. Je vult dingen onbewust anders in. En je timing verschuift. Het lijkt erop… maar het is iets anders.
Weet je? Dat is heel begrijpelijk. Wat je mist, is houvast. Iets om op terug te vallen. Een vorm van aantekeningen die je richting geven. een tekst. Akkoorden die je begeleiden. Een ritme dat je vasthoudt. Zonder dat raak je sneller het overzicht kwijt.
Appiano nieuwsbrief
Meer dan 100+ pianisten ontvangen gratis tips, tools en downloads.
Spelen op gehoor zonder een vorm van notatie vraagt ook ontzettend veel van je geheugen. Elke toon, de lengte van toon, iedere vingerzetting van beide handen, alle akkoordbegeleidingen, het ritme, de timing, de dynamiek. Alles onthouden met je hoofd.
Niet voor even, maar blijvend. Zonder een vorm van notatie, zonder overzicht van akkoordenschema’s, zonder visuele houvast of bladmuziek. Iets om op terug te vallen. Alleen jij en je hoofd. Dat kan een flinke opgave zijn. Je geheugen is fantastisch, maar niet foutloos.
Appeltaart bakken zonder recept. lekker toch?
Muziek maken zonder een vorm van notatie of bladmuziek is een beetje als een appeltaart bakken zonder recept. Je vertrouwt op je geheugen, doet het op gevoel en rekent op herinneringen aan de vorige keer dat je taart bakte of denkt aan dat moment in de keuken met je oma, toen zij je liet zien hoe het moest (had je maar iets opgeschreven).
Misschien weet je nog nét welke ingrediënten erin moesten, hoe lang de taart in de oven moest, of welke stap ook alweer als eerste kwam. Maar zonder iets op papier – zoals instructies of stappen – om te lezen, wordt het al snel een beetje gokken.
Je vergeet misschien de helft van de suiker, verwart 160 °C met 200 °C of slaat een stap over. En ja, er komt iets uit de oven, maar het smaakt nergens naar. Je hebt misschien een taart, maar niet eentje waar je blij van wordt of waar je op had gehoopt.
Altijd op die manier taarten bakken is misschien niet wat je wilt. Hetzelfde geldt voor muziek maken zonder een vorm van notatie: je mist een belangrijk hulpmiddel om jezelf te ondersteunen. Kijk, als je altijd dezelfde appeltaart bakt of steeds dezelfde nummers speelt, dan werkt dat prima.
Je hebt geen houvast, geen notatie, geen recept om op terug te vallen
En zodra je iets nieuws wilt proberen – een onbekend nummer of recept, een andere stijl, of iets dat je zelf hebt bedacht – wordt het ineens ingewikkeld. Je hebt geen houvast, geen notatie, geen recept om op terug te vallen. Dus ga je weer op zoek naar een instructie.
Je staat met lege handen en moet helemaal opnieuw beginnen. En voor je het weet, ben je zelfs vergeten hoe je die vertrouwde appeltaart ook alweer maakte – omdat je zo gefocust was op dat nieuwe nummer of die andere taart…
Dat dit gebeurt ligt niet aan een slecht geheugen, een gebrek aan talent of te weinig motivatie. Wat je mist, is iets fundamentelers: een stevige basis. Iets dat richting en structuur biedt een vorm van notatie die iets zegt over tonen, akkoorden en ritme. Of net als bij bakken, een recept dat iets zegt over 500 gram suiker en 200 °C in de oven.
Daarom is het geen zwakte om op notatie terug te vallen, het is juist een kracht. Het geeft je houvast, ruimte voor groei en vrijheid om te experimenteren. Want pas als de basis staat, kun je écht vrij spelen. Net zoals bij die perfecte appeltaart: een goed recept is het begin van iets heerlijks.
Dank je wel voor het lezen van deze blog! We hebben gekeken naar hoe muziek maken op gehoor voelt als iets natuurlijks, maar ook waarom een stevige basis, zoals notatie zo belangrijk is. Want net als bij een appeltaart zonder recept, mis je zonder structuur en een vorm van notatie het overzicht.
We kijken uit naar jouw ervaringen en gedachten over dit onderwerp. Heb je zelf ervaring met appeltaart of notatie. Of heb je vragen of opmerkingen die je wilt delen? Aarzel niet om ze hieronder te plaatsen.
Wil je meer weten over dit onderwerp? lees dan onze blog over het lezen van noten en het spelen op gehoor.
Blijf muzikaal en tot in de volgende blog!
